Bu yazıdan önce yazının 1.bölümü olan ISO 9001 2015'te Risk ve Fırsat Yönetimi yazısını okumanızı öneririz.
Risk ve Fırsat Kavramları
Risk; belirsizliğin etkisi olarak tanımlanmaktadır. Potansiyel bir tehlikenin gerçekleşmesi olasılığı ile gerçekleşmesi durumunda vereceği zararın şiddetinin bileşkesi olarak açılabilir bu tanım.
ISO9001; ürün kalitesi ve müşteri memnuniyeti odaklı bir standart olduğuna göre; bu kavramı şöyle bir düşünce mantığı ile yorumlamamız gerekir:
- Süreçlerimizde ürün kalitesi ve müşteri memnuniyetini olumsuz olarak etkileme potansiyeli olan tehlikeler nelerdir?
- Bu tehlikelerin gerçekleşme olasılığı nedir? (Olasılık)
- Bu tehlikenin gerçekleşmesi durumunda bize vereceği zararın şiddeti nedir? (Şiddet)
En basit matematiksel ifade ile Risk; olasılık ve şiddetin çarpımı olarak karşımıza çıkacaktır.
Süreçlerimizde bu mantıkta tehlike/risk analizlerini yapmamız ve ardından da Risk Yönetimi ilkelerini uygulayarak bu riskleri kontrol altında almamız/yönetmemiz istenmektedir ISO9001:2015'te.
Risk Yönetimi prensipleri ve metodları, kendine has ayrı bir konu. Bu yazımızda bunların teknik detaylarına girmeyeceğiz.
Peki, fırsat kavramı risk yönetiminin neresinde? Risk ve fırsatları nasıl bir arada ele alacağız?
Risk ve fırsat kavramları aslında birbiri ile iç içe. Risk derken herhangi bir olayın olumsuz sonuçlarına odaklanıyoruz. Fakat her olay olumsuz sonuçlar üretmeyebilir, veya bir riski ortadan kaldırmak için yapacağımız çalışmalar başka olumlu sonuçlara da yol açabilir.
Örneğin: Artmakta olan iş hacminiz nedeniyle faturalarınızı elle kesmekte zorlanmaya başladınız ve artık bir yazılım kullanmaya karar verdiniz. Çünkü burada bir tehlike sezinlediniz; yanlış fatura kesilmesi veya faturaların gecikmesi tehlikesinin olduğunu gördünüz. Bunun da size finansal kayıp yaratma riskinin olduğunu öngördünüz. Bu bardağın boş tarafı idi. Peki yazılım kullanımına geçtiğinizde bir taraftan finansal kayıpları azaltmanın yanısıra, zamanında/hatasız kesilen faturaların müşteri memnuniyetini arttıracağını ve kurumsal imajınızı güçlendirmeye katkı sağlayacağını da düşündünüz mü? Yani bardağın dolu tarafına da baktınız mı? Bir taşla iki kuş...
ISO9001:2008'de mevcut olan ama yeni revizyonda olmayan "Önleyici Faaliyet" kavramını hatırlayın. Size birşeyler çağrıştırmıyor mu?
Eğer bardağın hem boş hem de dolu tarafına aynı anda bakmayı alışkanlık haline getirmişseniz, ISO9001:2015'in sizden istediği risk ve fırsatları yönetmeye başlamışsınız demektir.
Yazının 3. bölümü : ISO 9001 2015'e göre risk analizini nasıl yapacağız?
